Dinsdag 13 april jl. was het 76 jaar geleden dat Eelde werd bevrijd. Maar liefst 230 leerlingen uit de bovenbouw van de basisscholen uit Eelde-Paterswolde bezochten afgelopen dinsdag de gedenksteen bij Huis de Duinen in Paterswolde of het Lancaster-monument in Eelderwolde.
Bij de gedenksteen en het monument had het Herdenkingscomité Eelde sprekers uitgenodigd die daar vertelden wat er precies op die plekken is gebeurd tijdens de Tweede Wereldoorlog. “Omdat binnen afzienbare termijn de generatie van mensen die de oorlog heeft meegemaakt er niet meer is, denken wij als comité voortdurend na over de vraag hoe we de herinnering aan de slachtoffers en verschrikkingen van de oorlog kunnen overbrengen. Maar ook hoe wij een waardevolle invulling kunnen geven aan de herdenking voor huidige en toekomstige generaties”, aldus voorzitter Adriaan Ferf van Herdenkingscomité Eelde. Eén van die manieren is om de leerlingen bij de verschillende monumenten de geschiedenis van die plekken te vertellen en daar met hen het gesprek over aan te gaan.
Leerlingen van de basisscholen De Veenvlinder, Westerburcht, Mariaschool en Menso Altingschool bezochten de gedenksteen bij Huis de Duinen. De kinderen gingen bij ‘ Huis de Duinen’ in Eelde-Paterswolde in gesprek met Henk van Bergen en Lars van Dijk. Op deze plek boden de toenmalige bewoners, de familie Meijer, in hun boerderij de Joodse Hans van Hessen een onderduikadres. Derkje, Jan en de toen 14-jarige dochter Derkje hielden Hans verborgen voor de Duitse bezetters, onder meer in een geheime schuilplek onder de grond en een hol naast de boerderij. Helaas bleef dit niet onopgemerkt en werden Herman en moeder Derkje opgepakt. Zij kwamen om in de kampen Mauthausen en Ravensbrück, zo vertelden Henk en Lars. Leerlingen vertellen aansluitend over verhalen die zij uit eigen familie hebben gehoord.
In Eelderwolde luisterden leerlingen van de basisscholen De Rietzanger en OBS Ter Borch naar het verhaal dat Hendrik Cazemier bij het Lancastermonument vertelde. Het monument staat daar ter nagedachtenis aan de zeven inzittenden van een Britse Lancaster bommenwerper, die in deze omgeving in 1943 crashte. Cazemier is een kenner van de luchtvaarthistorie rond het vliegveld Eelde (Groningen Airport Eelde). Hij onderhoudt al jaren zeer goede contacten met familie van de vliegers van de neergestorte Lancaster en het squadron waar de vliegers voor dienden. Hij vertelde de leerlingen het persoonlijk verhaal van een van de jonge vliegeniers die zijn leven gaf voor onze vrijheid.
“Dit is één van de manieren om de jeugd te betrekken bij waarom wij slachtoffers herdenken en de vrijheid vieren. Door leerlingen te vertellen wat er zich die oorlog in hun eigen dorp heeft afgespeeld. Het geeft de verschrikkingen van oorlog en bezettingstijd van lang geleden en ver weg een lokale plek, in hun eigen omgeving. Zo kunnen ze het zich beter voorstellen. Ook de gesprekken na afloop zijn waardevol en dragen bij aan het besef dat vrijheid vanzelfsprekend zou moeten zijn, maar dat niet is. Daar zien we helaas nog genoeg voorbeelden van elders in de wereld. Een andere manier van educatie is een interactief bordspel dat we hebben bedacht en ontwikkeld. Leerkrachten uit Eelde- Paterswolde reageerden positief en zetten het in tijdens hun lessen over de Tweede Wereldoorlog”, aldus Ferf.